0
*
۱۴ نظر جالب درباره کوروش بزرگ.....
داوری درباره کوروش بزرگ موضوعی است که همواره پس از به پایان بردن سخن از زندگی آن رادمرد، به میان می آید و بیشتر کسانی که در مورد آن سردار نامور پارسی مطالبی نوشته اند، از ستایش او خودداری نکرده اند، اما در اینجا ما فقط به طور چکیده به نوشته های برخی از نویسندگان نامی غیر ایرانی اشاره می کنیم.
*****
آشیلوس : Aeschylus
کوروش، قهرمان بختیار، چون به قدرت رسید، میان اقوام برادر، صلح برقرار کرد، و سپس لیدیه و فریگیه را مسخر خود ساخت و بر نیروی سراسر ایونی تسلط یافت. آسمان با او سر کین نداشت چون فرزانه بود.
ماخذ : یونانیان و بربرها
*****
تورات : Torah
کتاب مقدس یهودیان و مسیحیان، از کوروش با احترام فراوان یاد می کند. در آیاتی از تورات چنین آمده است : خداوند می گوید… درباره کوروش… که او شبان من است و تمامی مسرت مرا به اتمام خواهد رسانید… خداوند به مسیح خویش، یعنی کوروش،… چنین می گوید : من پیش روی تو خواهم خرامید و جای های ناهموار را هموار خواهم ساخت، و گنج های ظلمت و خزاین مخفی را به تو خواهم بخشید… من کمر ترا بستم هنگامی که مرا نشناختی تا از مشرق آفتاب و مغرب آن بدانند که سوای من احدی نیست.
ماخذ : کتاب اشعیاء نبی
*****
هرودوت : Herodotus
هرودوت در میان نوشته های خود، کوروش را چون پهلوان بی مانندی نمایان می کند که پارسیان را از باجگذاری رهایی می دهد و بزرگ ترین قوم فرمانروای جهان می سازد. بنا بر عقیده هرودوت، کوروش اندیشه های خردمندانه و هنرهای شاهانه دارد و از این روی برای پارسیان نیرومندترین شاهنشاهی ها را بنیاد می ریزد. پایه و ارجش چنانست که ایرانیان حتی فرزندان خود را در برابر وی ارزشی نمی نهند. هرودت کوروش را جنگاوری دوراندیش و پهلوان و نبرده و بی باک می نماید و او را دوستی وفادار و برازنده و شاهنشاهی پاکدل و آزاده و نرمخوی و شایسته ستایش تصویر می کند.
ماخذ : سرگذشت کوروش- هرودوت
*****
افلاطون : Plato
هنگام پادشاهی کوروش، ایرانیان، آزادی داشتند و همه مردان آزاد بودند و سرور و فرمانروای بسیاری از مردمان دیگر نیز بودند. فرمانروایان رعایای خود را در آزادی سهیم کرده بودند، چون سربازان و سرداران همه را به یک چشم می دیدند و با همه به برابری رفتار می کردند. اگر در میان ایرانیان مرد خردمندی بود که می توانست اندرزی بدهد که برای مردمان سودمند باشد، چنان می کردند که همه مردم از خردمندی او استفاده کنند.
پادشاه بر کسی حسد نمی ورزید اما به همه آزادی میداد تا آنچه می خواهند بگویند و آن کس را که اندرز بهتر می داد و رای بهتر می نهاد، گرامی تر می داشت. این بود که کشور از هر لحاظ پیشرفت کرد و بزرگ شد زیرا افراد، آزادی داشتند و در میان آنان محبت بود و نسبت بهم حس خویشاوندی می کردند.
ماخذ : کتاب سوم قوانین- افلاطون
*****
گزنفون : Xenophon
گزنفون گوید : روزی در اندیشه افتادم که راز کامیابی فرمانروایان و دولت ها و علت های فراز و نشیب ملت ها و حکومت ها و چگونگی رفتار رهبران و کردار زیر دستان و مهربانی و جانفشانی کسان نسبت به یکدیگر پی ببرم و بدین نتیجه رسیدم که برای انسان بسیار آسان تر است که بر جانوران فرمان راند تا بر آدمیان.
اما هنگامی که به یاد آوردم که چگونه یک تن یعنی کوروش پارسی بود که بسیاری از آدمیان و شهرها و ملت ها را فرمانبردار خود کرد، به ناچار گمان خود را دگرگون کردم و برآنم که حکومت بر انسان ها نه کاری ناشدنی است و نه حتی دشوار به شرط آنکه بخردانه و با هوشمندی در پی حکومت کردن برآئیم. و ما از آنجا که این بزرگ مرد را در خور همه گونه ستایش می دانیم، در باره تبار و خاندانش، زایش و پرورشش، و گوهرها و هنر های خدادادیش و فرهنگ و آموخته هایش که این همه او را در فرمانروایی کردن بر مردمان کامیابی داده بود، پژوهش ها کرده ایم … باری می دانم که مردمان به دلخواه خود کوروش را فرمان بردند. با آنکه گروهی از آنان از او چندان دور بودند که مسافت میانشان را چند روز و یا حتی چند ماه می بایست طی کرد و بسیاری از آنان هرگزش ندیده بودند و برای بسیاری امیدی هم نمی رفت که روزی به دیدارش رسند. با این همه همگان او را از صمیم قلب بندگی می کردند. چون او کسی شایسته فرمانروایی از مادر زائیده نشده است.
ماخذ : کورش نامه- گزنفون
*****
دیودور : Diodorus
کوروش پسر کمبوجیه و ماندانا دختر پادشاه ماد، در دلاوری و کارآئی خردمندانه و در دیگر فرزانگی ها سرآمد مردم روزگار خود گشت، زیرا پدرش او را شاهانه پرورده بود و برای رسیدن به بزرگ ترین هدف ها و دست یابی به بهترین پایگاه ها تشویق کرده بود. از همان آغاز کارش پیدا بود که به انجام کارهای بزرگ کامیاب خواهد گشت زیرا فرزانگی و کارآئیش برای کسی چنان جوان و تازه پای به میدان نهاده، شگفت آور می نمود. همه گفته اند که کوروش نه تنها در جنگ دلاور و بی باک بود، بلکه در رفتار با زیردستانش میانه رو و پاک اندیش و انسان دوست بود و از این جهت ایرانیان او را پدر می خواندند.
ماخذ: Diodorus Siculus
*****
گوبینو : Gobineau
او هیچگاه نظیر خود را در این عالم نداشته است… این یک مسیح بود، مردی که در باره اش تقدیر مقرر داشته بود باید برتر از دیگران باشد.
ماخذ : تاریخ ایران باستان- حسن پیرنیا
*****
فلویگل : Floigl
هنگامیکه اوضاع تاریک و اندوهبار جهان را در اندک روزگاری پیش از کوروش به یاد می آوریم، اهمیت بی کران آن شاه شکوهمند و بزرگ بهتر نمایان می شود. اگر او را بزرگ می دانند برای آنست که با وسایلی ناچیز به کامیابی هایی رسید که نمونه اش را کسی نشنیده بود. شاهنشاهی او نخستین شاهنشاهی جهانی بود. او مانند اسکندر، ژلیوس سزار، آتیلا، شارلمانی و یا چنگیز خان نبود که برای سیر کردن حس آزمندی و جنگ جویی خود بر سر مردمان بیگانه تاخته باشد. از همه این ها بالاتر، وی یک انسان بود. بر جامه اش لکه خون آلود هیچ فرمان کشتاری، یا کین جویی و ستمگری یافت نمی شود. او را به حق لقب بزرگ داده اند زیرا بدان گروه انگشت شماری از مردمان تعلق دارد که انسانیت نمی تواند از دادن لقب بزرگ به آنان دریغ کند.
ماخذ: V.Floigl, Cyrus und Herodot nach den Neugefundenen Keilinschriften
*****
جرج راولینسن : George Rawlinson
جرج راولینسن استاد نامی تاریخ شرق باستان با فلویگل و هرودتوس هم داستان است و می نویسد : منش و خوی کوروش بدانگونه که یونانیان به ما نشان می دهند، نماینده ستوده ترین پادشاهان باستانی خاور زمین است. کوشا و نیرومند و دلاور، در زیرکی های جنگی زبردست و دارنده همه ویژگی های یک اسپهبد پیروزمند. مردمانش را با رفتاری دوستانه و خودمانی فدائی خود می کرد، لیکن از پذیرفتن در خواست هایی که زیانشان در آن نهفته بود دریغ می نمود. چنان می نماید که کوروش در زندگی خصوصی و خانوادگی نیز همان سادگی و میانه روی آزادانه ای را که در کارها داشت، نگه می داشته است. می دانم که وی یک زن بیشتر نگرفت و وی شاهدخت کاساندان از تخمه هخامنشی بود… که چون درگذشت، شوهر را به اندوهی گران فرو برد.
ماخذ: G.Rawlinson, Five Great Monarchies of the Ancient Eastern World
*****
ادوارد میر : Edward Meyer
ادوارد میر، مورخ نامی آلمانی و نویسنده تاریخ باستان در مقاله ای کوروش را بدینگونه می ستاید : « پارسیان سربلندانه از وی بعنوان پدر یاد می کردند و یونانیان و دشمنان دیگر، به بزرگی او سرکرنش فرود می آوردند. بنابراین آفرین و ستایشی که گزنفن با برگزیدنش به عنوان قهرمان کتاب خود، در باره اش روا داشت، سزا و بجا بود.
ماخذ: “Cyrus” in Encyclopaedia Britanica
*****
سایکس : Sykes
ما نیز می توانیم بدان ببالیم که نخستین مرد بزرگ آریایی ( هند و آریایی ) که سرگذشتش بر تاریخ روشن است، صفاتی چنان عالی و درخشان داشته است. من خود سه بار از آرامگاه وی دیدار کرده ام و توانسته ام اندک تعمیری نیز در آنجا بکنم و در هر سه بار این نکته را یادآور شده ام که زیارت آرامگاه اصلی کوروش، پادشاه بزرگ و شاهنشاه جهان، امتیاز کوچکی نیست و من بسی خوشبخت بوده ام که به چنین افتخاری دست یافته ام.
ماخذ: Sir Percy Sykes- History of Persia
*****
دورانت : Durant
ویلیام دورانت مورخ و فیلسوف نامی آمریکایی کوروش را بدینگونه می ستاید : کوروش یکی از کسانی بود که گویا برای فرمانروایی آفریده شده اند، و به گفته امرسون همه مردم از تاجگذاری ایشان شاد می شوند. روح شاهانه داشت و شاهانه به کار برمی خاست. در اداره امور به همانگونه شایستگی داشت که در کشور گشایی های حیرت انگیز خود چنین بود. با شکست خوردگان به بزرگواری رفتار می کرد و نسبت به دشمنان سابق خود مهربانی می کرد.
ماخذ : تاریخ تمدن- ویلیام دورانت
*****
گیرشمان : Ghirshman
ر. گیرشمان باستانشناس فرانسوی سخنان گیرایی در ستایش کوروش دارد : نسیمی جدید بر سراسر جهان وزیدن گرفت، شهرها را از قربانی ها و قتل های به ناحق نجات بخشید، حریق شهر های غارت شده را خاموش نمود و اقوام را از اسارت و بردگی آزاد کرد. ایرانیان کوروش را پدر و یونانیان که وی ممالک ایشان را تسخیر کرده بود، او را سرور و قانونگزار می نامیدند و یهودیان این پادشاه را بمنزله ممسوح پروردگار محسوب می داشتند.
ماخذ : ایران از آغاز تا اسلام- ر. گیرشمن
*****
ابوالکلام آزاد : Abul Kalam Azad
ابوالکلام آزاد، متفکر هندوستانی در کتاب ذوالقرنین یا کوروش بزرگ، و شماری از مفسرین معاصر مانند علامه طباطبایی صاحب المیزان، حکایت از آن دارند که مشخصات ذکر شده از ذوالقرنین در قرآن کریم و تاریخ ها، با منش تاریخی کوروش بزرگ همسویی دارد و وی را همان کوروش می دانند.
*****
آنچه که به صورت خیلی خلاصه به آن اشاره شد بخش هایی از مجموعه مستند پاسارگاد و کوروش است که آقای هرمز امامی پس از تولید موفقیت آمیز مجموعه ۲۲۰ دقیقه ایی “شگفتی های تخت جمشید” در دست تهیه دارد.
پاسخ با نقل قول
gol