ماه رمضان وهر روز یک حکمت از نهج البلاغه امیر الکلام(ع)

[فاطمه58]

حكمت 82

ارزش هاى والاى انسانى


وَ قَالَ [عليه السلام] أُوصِيكُمْ بِخَمْسٍ لَوْ ضَرَبْتُمْ إِلَيْهَا آبَاطَ الْإِبِلِ لَكَانَتْ لِذَلِكَ أَهْلًا لَا يَرْجُوَنَّ أَحَدٌ مِنْكُمْ إِلَّا رَبَّهُ وَ لَا يَخَافَنَّ إِلَّا ذَنْبَهُ وَ لَا يَسْتَحِيَنَّ أَحَدٌ مِنْكُمْ إِذَا سُئِلَ عَمَّا لَا يَعْلَمُ أَنْ يَقُولَ لَا أَعْلَمُ وَ لَا يَسْتَحِيَنَّ أَحَدٌ إِذَا لَمْ يَعْلَمِ الشَّيْ‏ءَ أَنْ يَتَعَلَّمَهُ وَ عَلَيْكُمْ بِالصَّبْرِ فَإِنَّ الصَّبْرَ مِنَ الْإِيمَانِ كَالرَّأْسِ مِنَ الْجَسَدِ وَ لَا خَيْرَ فِى جَسَدٍ لَا رَأْسَ مَعَهُ وَ لَا فِى إِيمَانٍ لَا صَبْرَ مَعَهُ .

و درود خدا بر او ، فرمود : شما را به پنج چيز سفارش مى كنم كه اگر براى آن ها شتران را پر شتاب برانيد و رنج سفر را تحمل كنيد سزاوار است : كسى از شما جز به پروردگار خود اميدوار نباشد، و جز از گناه خود نترسد، و اگر از يكى سؤال كردند و نمى داند ، شرم نكند و بگويد نمى دانم ، و كسى در آموختن آنچه نمى داند شرم نكند و بر شما باد به شكيبايى كه شكيبايى ، ايمان را چون سر است بر بدن و ايمان بدون شكيبايى چونان بدن بى سر ، ارزشى ندارد.

[فاطمه58]

حکمت 59 :

ارزش تذكّر دادن اشتباهات

وَ قَالَ [عليه السلام] مَنْ حَذَّرَكَ كَمَنْ بَشَّرَكَ .

و درود خدا بر او فرمود : آن كه تو را هشدار داد ، چون كسى است كه مژده داد.

[فاطمه58]

حکمت 60 :

ضرورت كنترل زبان

وَ قَالَ [عليه السلام] اللِّسَانُ سَبُعٌ إِنْ خُلِّيَ عَنْهُ عَقَرَ .

و درود خدا بر او ، فرمود : زبان تربيت نشده ، درنده اى است كه اگر رهايش كنى مى گزد.

[فاطمه58]

حکمت 62 :

روش پاسخ دادن به ستايش ها و نيكى ها

وَ قَالَ [عليه السلام] إِذَا حُيِّيتَ بِتَحِيَّةٍ فَحَيِّ بِأَحْسَنَ مِنْهَا وَ إِذَا أُسْدِيَتْ إِلَيْكَ يَدٌ فَكَافِئْهَا بِمَا يُرْبِى عَلَيْهَا وَ الْفَضْلُ مَعَ ذَلِكَ لِلْبَادِئِ .

و درود خدا بر او ، فرمود :
چون تو را ستودند ، بهتر از آنان ستايش كن ، و چون به تو احسان كردند ، بيشتر از آن ببخش ، به هر حال پاداشِ بيشتر از آنِ آغاز كننده است .

[فاطمه58]

حکمت 46

و قال (علیه السلام) :
سیئة ٌ تــســـــوء ک خیر من حسنة تعجبک

درود خدا بر او فرمود :
گناهی که تو را پشیمان کند بهتر از کار نیکی است که تو را به خود پسندی وا دارد .

[فاطمه58]

حکمت 47

مولا امیرالمؤمنین حضرت علی (علیه السّلام) می فرمایند :

قَدرُ الرَّجُلِ عَلی قَدرِ هِمَّتِه ، وَ صِدقُهُ عَلَی قَدرِ مُرُوءَتِهِ ، وَ شَجاعَتُهُ عَلَی قَدرِ أَنَفَتِهِ ، وَ عِفَّتُهُ عَلَی قَدر ِ غَیرَتِهِ .


قدر هر کس به اندازه ی همت اوست ، راستی و درستیش به اندازه ی مردانگی او ، و دلیری هر کس برابر عزت منشی و پارسایی اش به اندازه ی غیرتمندی است .

[فاطمه58]

حکمت 51


وَ قَالَ (عليه السلام) :

عَيْبُكَ مَسْتُورٌ مَا أَسْعَدَكَ جَدُّكَ

.:: عيب تو تا آن گاه كه روزگار با تو هماهنگ باشد ، پنهان است

[فاطمه58]

حکمت 36

و قال (علیه السلام) :
من اطال الامل اساء العمل .

و درود خدا بر او فرمود :
کسی که آرزوهایش طولانی است ؛ کردارش نیز ناپسند است .

[فاطمه58]

حکمت 39

وَ قَالَ علیه السلام: لَا قُرْبَةَ بِالنَّوَافِلِ إِذَا أَضَرَّتْ بِالْفَرَائِضِ

و درود خدا بر او، فرمود: عمل مستحب انسان را به خدا نزديک نمى‏گرداند، اگر به واجب زيان رساند.

[فاطمه58]

حکمت42

وَ قَالَ علیه السلام:
لِبَعْضِ أَصْحَابِهِ فِي عِلَّةٍ اعْتَلَّهَا- جَعَلَ اللَّهُ مَا كَانَ مِنْ شَكْوَاكَ حَطّاً لِسَيِّئَاتِكَ- فَإِنَّ الْمَرَضَ لَا أَجْرَ فِيهِ- وَ لَكِنَّهُ يَحُطُّ السَّيِّئَاتِ وَ يَحُتُّهَا حَتَّ الْأَوْرَاقِ- وَ إِنَّمَا الْأَجْرُ فِي الْقَوْلِ بِاللِّسَانِ- وَ الْعَمَلِ بِالْأَيْدِي وَ الْأَقْدَامِ- وَ إِنَّ اللَّهَ سُبْحَانَهُ يُدْخِلُ بِصِدْقِ النِّيَّةِ- وَ السَّرِيرَةِ الصَّالِحَةِ مَنْ يَشَاءُ مِنْ عِبَادِهِ الْجَنَّةَ قال الرضي- و أقول صدق ع إن المرض لا أجر فيه- لأنه ليس من قبيل ما يستحق عليه العوض- لأن العوض يستحق على ما كان في مقابلة فعل الله تعالى بالعبد- من الآلام و الأمراض و ما يجري مجرى ذلك- و الأجر و الثواب يستحقان على ما كان في مقابلة فعل العبد- فبينهما فرق قد بينه علیه السلام- كما يقتضيه علمه الثاقب و رأيه الصائب


و به يکى از يارانش که بيمار بود فرمود: خدا آنچه را که از آن شکايت دارى (بيمارى) موجب کاستن گناهانت قرار داد، در بيمارى پاداشى نيست امّا گناهان را از بين مى‏برد، و آنها را چونان برگ پاييزى مى‏ريزد، و همانا پاداش در گفتار به زبان، و کردار با دست‏ها و قدم‏هاست، و خداى سبحان به خاطر نيّت راست، و درون پاک، هر کس از بندگانش را که بخواهد وارد بهشت خواهد کرد.
مى‏گويم: (راست گفت امام على عليه السّلام «درود خدا بر او باد» که بيمارى پاداشى ندارد، بيمارى از چيزهائى است که استحقاق عوض دارد، و عوض در برابر رفتار خداوند بزرگ است نسبت به بنده خود، در ناملايمات زندگى و بيمارى‏ها و همانند آنها، امّا اجر و پاداش در برابر کارى است که بنده انجام مى‏دهد. پس بين اين دو تفاوت است که امام عليه السّلام آن را با علم نافذ و رأى رساى خود، بيان فرمود.